فیزیولوژی مایعات بدن و کلیه

ماكولادنسا در كدام بخش نفرون قرار دارد و به تغييرات كدام يون حساس است؟

الف) توبول پيچيده انتهايي – سديم

ب) شاخه نازك صعودي قوس هنله – سديم و پتاسيم

ج) شاخه ضخيم صعودي قوس هنله – سديم

د) توبول پيچيده انتهايي – سديم و پتاسيم

(علوم پایه دندانپزشکی، شهریور 99)

گزینه الف

قطعه کوتاهی در انتهای شاخه صعودی ضخیم وجود دارد که یک پلاک از جنس سلول های اپی تلیال تخصص یافته است و به آن ماکولا دنسا می گویند. فیدبک توبولی گلومرولی تغییرات غلظت کلرید سدیم در ماکولا دنسا را با کنترل مقاومت شریانچه های کلیه مرتبط می سازد. هدف اصلی این مکانیسم، تثبیت فیلتراسیون گلومرولی است. این مکانیسم شامل دو جزئ فیدبک شریانچه آوران و وابران است. عملکرد این فیدبک به جایگاه خاص دستگاه جنب گلومرولی بستگی دارد که از سلول های جنب گلومرولی در دیواره شریانچه آوران و وابران و سلول های ماکولا دنسا تشکیل شده است. کاهش فیلتراسیون گلومرولی باعث کند شدن جریان در قوس هنله و افزایش بازجذب سدیم و کلر می شود و اثر کاهش سدیم و کلر بر سلول های ماکولا دنسا سبب کاهش مقاومت شریانچه آوران و افزایش ترشح رنین می شود که محصول نهایی واکنش های آن شریانچه وابران را تنگ می کند و باعث افزایش فشار هیدروستاتیک گلومرولی می شود.

مطابق شکل زیر، ماکولا دنسا در بخش توبول پيچيده انتهايي قرار دارد.

Structure of the juxtaglomerular apparatus & Macula densa feedback mechanism for autoregulation of glomerular hydrostatic pressure and glomerular filtration rate (GFR) during decreased renal arterial pressure.

پاسخنامه تشریحی بر اساس کتاب «فیزیولوژی پزشکی گایتون-هال»، رفرنس آزمون های علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی