روان پزشکی

از بیماری در مورد تنگی نفس می پرسید. پاسخ می دهد: «احساس تنگی نفس داشتم انگار در ماراتن می دویدم. دنیا قرار است به شکل دیگری ادامه یابد. دیشب خواب پدرم را دیدم. دموکراسی امروز از بین رفته. اینطور نیست؟» کدام فرم فکر زیر را می بینید؟

الف) پرش افکار

ب) سستی تداعی ها

ج) تداعی صوتی

د) گزینه الف و ب

(پیش کارورزی، میان دوره آبان 1400 – با اندکی تغییر)

گزینه د

پرش افکار (Flight of idea)

• در این اختلال موضوع فکر و سخنان فرد مکررا و به سرعت تغییر می کند به این صورت که قبل از به پایان رسیدن یک محور فکری، محور جدیدی آغاز می شود.
• چون موضوع ها به سرعت تغییر می کند، ممکن است دنبال کردن و یافتن ارتباط میان آنها مشکل باشد.

ولی با این وجود می توان ارتباط آنها را از طریق مکانیسم های زیر پیدا کرد:

تداعی صوتی (Clang Association)

قافیه سازی (Rhyming): یعنی فرد سعی می نماید جمله دومی را که می آورد حاوی واژه ای باشد که به لحاظ قافیه ها با جمله قبلی هم قافیه باشد.

جناس (Punning): فرد کلماتی را به کار می برد که معانی متفاوت ولی تلفظ یکسان دارند (مثل شیر).

سستی تداعی (Loss of association)

• فقدان ارتباط منطقی بین قسمت های مختلف یک فکر که شامل پرش افکار نباشد.
• گاهی به این اختلال، تفکر به شیوه حرکت اسب شطرنج (Knight’s move) می گویند.
• در این اختلال كلمات، جمله ها را می سازند اما جملات در مجموع بی معنا بوده و منظور خاصی را نمی رسانند.
• سستی تداعی ها بیشتر در بیماران اسکیزوفرنیک مشاهده می شود.

توجه: در کلید نهایی آزمون پره انترنی آبان 1400، این سوال دو گزینه صحیح داشته است (پرش افکار و سستی تداعی ها)

بر اساس کتاب «درسنامه روان پزشکی بالینی و علوم رفتاری» رفرنس آزمون های پیش کارورزی و دستیاری تخصص