کدام مورد درباره نقش هیستامین در کنترل ترشحات معده درست است؟

الف) ترشحات معدی ارتباطی با هیستامین ندارد.

ب) استیل کولین و گاسترین در حضور هیستامین ترشح اسید را افزایش می دهند.

ج) وجود هیستامین از نظر افزایش ترشح اسید توسط گاسترین لازم است.

د) هیستامین در ترشح اسید ناشی از افزایش استیل کولین دخالت دارد.

(علوم پایه دندانپزشکی، شهریور 98 – اصفهان)

گزینه ب

عوامل اصلی که موجب تحریک ترشحات معده می شوند شامل استیل کولین، گاسترین و هیستامین می باشند.

استیل کولین که در نتیجه تحریک پاراسمپاتیک آزاد می شود، ترشح پپسینوژن را از سلول های پپتیک، ترشح اسید هیدروکلریک را از سلول های جداری و ترشح موکوس را از سلول های موکوسی تحریک می کند. در مقایسه می توان گفت که گاسترین و هیستامین هر دو به شدت ترشح اسید از سلول های جداری را تحریک می کنند.

سلول های جداری که در عمق غدد اسیدساز در تنه اصلی معده قرار دارند، تنها سلول هایی هستند که اسیدهیدروکلریک ترشح می کنند. سلول های جداری همکاری نزدیکی با نوع دیگری از سلول ها موسوم به سلول های شبه انتروکرومافین (ECL) دارند که عمل اصلی آن ها ترشح هیستامین است. سلول های ECL در شکاف های عمیق غدد اسیدساز قرار دارند. بدین ترتیب هیستامین خود را در تماس مستقیم با سلول های جداری این غدد رها می کنند. میزان تشکیل و ترشح اسید هیدروکلریک توسط سلول های جداری ارتباط مستقیمی با میزان هیستامین ترشح شده از سلول های ECL دارد. در عوض، سلول های ECL می توانند از راه های مختلف تحریک شوند و هیستامین ترشح کنند؛ احتمالا قوی ترین مکانیسم برای تحریک ترشح هیستامین، ماده هورمونی گاسترین است که تقریباً تمام آن در بخش آنتروم از مخاط معده در پاسخ به پروتئین های غذای هضم شده ترشح می شود. علاوه بر این، احتمالا سلول های ECL می توانند توسط مواد هورمونی ترشح شده از سیستم عصبی روده ای در جدار معده تحریک شوند.

پاسخنامه تشریحی بر اساس کتاب «فیزیولوژی پزشکی گایتون-هال»، رفرنس آزمون های علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی